De afgelopen jaren hebben jullie al heel wat mijlpalen en spannende momenten meegemaakt omdat jullie kindje te vroeg geboren is. Nu wordt jullie kleine kanjer vier jaar. Op naar de basisschool!
Regelmatig wordt er geschreven dat er bij prematuur geboren kinderen een kans bestaat dat er aandachtpunten naar voren zullen komen wanneer ze naar school gaan. Zij kunnen bijvoorbeeld problemen ondervinden in de motorische en  algemene ontwikkeling, en in de ontwikkeling van sociale vaardigheden.

Een paar maanden geleden werd Tygo bijna vier en ik had geen zin om mijn kind (weer) het stempel ‘prematuur’ te moeten geven. Toch was ik benieuwd of we iets zouden gaan merken.
We hebben in Nederland een soort van ‘positieve vibe cultuur’. Er is niks te zien aan de buitenkant, er is geen (structureel) ziekenhuistraject meer en de vroeggeboorte is inmiddels vier jaar geleden.  Geen reden meer om het hier over te hebben dus, of je in het openbaar zorgen over te maken wordt er meestal gedacht.

Ik ben er achter gekomen dat het zeker geen stempel is, prematuur. Te vroeg geboren is gewoon een feit, zonder het een negatieve lading te willen geven of er te zwaar aan te tillen. Het stopt niet als je kindje ontslagen is uit het ziekenhuis. Of je kind nu één, vier, tien of vijftien jaar is, op ieder moment kunnen er nieuwe dingen naar voren komen door de vroeggeboorte.

Tygo is tien weken te vroeg geboren (30 weken zwangerschap, extreem prematuur) en zijn eerste weken waren onrustig, met veel transport en noodzakelijke medische ondersteuning, mede door een infectie. Hij heeft de laatste tien weken van de ontwikkeling in mijn buik gemist. En juist in die laatste weken gebeurt er heel veel. Niet alleen in de ontwikkeling van primaire functies (hart, longen, ogen, darmen etc.) maar ook in het zenuwstelsel en de reflexen.

In het ziekenhuis gaat de eerste focus naar stabiel functioneren (lees: overleven). Geen dipjes meer met ademen, een constante hartslag, een basisgewicht, zelfstandig drinken: iedere couveuseouder kent ze wel. Dit zijn de mijlpalen die je meemaakt tijdens het couveusetraject in het ziekenhuis.
Ik heb er eerder over geschreven; wat hadden wij graag meer informatie ontvangen na het ontslag uit het ziekenhuis! Over hoe je als couveuseouder (en de omgeving) het beste om kunt gaan met prikkels, en bijvoorbeeld motorische oefeningen om de ontwikkeling te stimuleren.

Achteraf is onze ervaring dat het echt een gemiste kans is geweest voor Tygo dat wij niet eerder zijn gewezen op ergotherapie en reflexintegratiebehandelingen. Ergotherapie is in Nederland bekend, maar reflexintegratiebehandelingen helaas nog minder/niet. Tijdens de reflexintegratiebehandelingen worden reflexen opnieuw, of verder, met elkaar verbonden.

Veel prematuren (niet allemaal) zullen echt geholpen zijn met meer begeleiding wanneer ze gaan starten op de basisschool, en indien nodig ook tijdens hun schoolperiode.
Dat betekent niet dat kinderen die te vroeg geboren zijn iets niet kunnen.  Ze hebben bepaalde dingen gemist tijdens de zwangerschap die cruciaal zijn om zich goed te kunnen ontwikkelen op alle vlakken. Als je het zo bekijkt is het echt heel knap als ze zich zonder begeleiding ‘door de schooltijd heen werken’.

We zaten erbij en keken ernaar

Op school en bij verjaardagen (e.d.) zagen we ‘een totaal andere Tygo’ qua gedrag en handelingen dan thuis en hoe wij Tygo kennen. Anderen viel dit misschien minder of niet op, maar voor mijn gevoel klopte er iets niet. Je gaat nadenken: leuke school, de meester en juf vindt hij fantastisch, de klas na de zomervakantie vindt Tygo super, medisch is er nagenoeg geen vuiltje meer aan de lucht. Kortom: alle puzzelstukjes leken te kloppen. Een terugkerende factor die mij opviel, was een drukke omgeving met veel prikkels.

Ik ben gaan googelen op stagnatie ontwikkeling door prikkels en kwam terecht op een site waar ik las over ergotherapie, sensorische informatieverwerking (SI): ‘Een goed ontwikkelde prikkelverwerking is een basisvoorwaarde voor allerlei vaardigheden waaronder lezen, schrijven, zwemmen en aankleden. Het wordt moeilijk om bepaalde handelingen uit te voeren als prikkels anders worden ervaren dat zou moeten en het kind niet op het lichaam kan vertrouwen.’ (www.jacqsmolders.nl) Dit sloeg voor mijn gevoel de spijker op de kop. In overleg met de huisarts zijn we gestart met de SI-therapie bij de betreffende praktijk. Wat een uitkomst! Dit bevestigde met een eerste stap dat prikkelverwerking ‘het’ was en dat dit mede door zijn vroeggeboorte kwam.

Toch bleken er nog meer stappen nodig en het lag niet alleen aan prikkelverwerking. De praktijk gaf aan dat reflexintegratiebehandelingen Tygo nog meer kon helpen. Ik heb navraag gedaan bij een contact in een ziekenhuis op de neonatologieafdeling, maar die kende deze behandeling niet.

Wat ik al schreef, we zaten erbij en keken ernaar. Heb je wel eens gehoord van de middellijn? Tijdens de eerste reflexintegratiebehandeling vroeg Sacha (onze behandelaar) aan Tygo ‘wijs je navel eens aan?’ Tygo wees op de hoogte van zijn navel, maar iets te ver naar links. Hij wist waar zijn navel zat, maar zat anders qua bewustwording in zijn lichaam. Nog geen 10 minuten later stelde ze de vraag weer, zonder dat iemand Tygo had gecorrigeerd waar zijn navel echt zat. ‘Tygo wijs je navel nu eens aan?’ Spot on!! Dit is één van de vele voorbeelden waar we met positieve verbazing hebben gekeken naar het resultaat van de behandeling.

Als je je niet bewust bent van je lichaam (o.a. middellijn) heeft dit effect op nagenoeg alles. Springen, klimmen, beeldvorming met bijvoorbeeld tekeningen maken, aankleden. Zowel prikkels als bewustwording van je lijf en reflexen hebben zoveel effect in de ontwikkeling van kinderen. Ook in het spelen met de leeftijdsgenootjes. In vijf weken tijd zijn nagenoeg alle zorgen die we hadden verdwenen door de reflexintegratiebehandelingen. Tygo is minder moe, hij komt nu springend en rennend uit school, klimt en klautert, is vol zelfvertrouwen, en tekent en knutselt erop los. De juf gaf laatst aan dat ze het ongelooflijk vond wat Tygo nu laat zien op school. Wat een ontwikkeling! Iedere prematuur verdient naar mijn mening ‘een Sacha’.

Stiekem komt er schuldgevoel bij me naar boven. Door mijn lijf (een afwijking in de baarmoeder) is Tygo te vroeg geboren. Verdorie, als mijn lijf normaal was geweest had hij dit misschien niet nodig gehad en was hij meteen springend uit school gekomen. Ik heb veel met couveusemoeders gepraat, natuurlijk kunnen en moeten we onszelf niet schuldig voelen.  

Nog een keer verdorie, als we dit geweten hadden en de SI- en de reflexintegratiebehandelingen eerder hadden gedaan, had het voor Tygo meteen zoveel leuker geweest (op school) en was het makkelijker geweest. Maar ook bij verjaardagen en indoor speelparadijzen. Natuurlijk is het niet altijd favoriet, drukte en nieuwe dingen, en moeten we daar mee opletten. Maar oh wat is het lekker om te kunnen zeggen: dat hebben veel meer kinderen en het is helemaal niet gek of komt niet specifiek door de vroeggeboorte.

Is het een idee als we couveuseouders vrijblijvend informeren over wat er naast het medische traject (de primaire lichaamsfuncties) nog meer belangrijk is voor de algemene ontwikkeling van te vroeg geboren kindjes? Dat je wanneer je kindje uit het ziekenhuis ontslagen wordt informatie over prikkels mee krijgt. Dat prikkels effect kunnen hebben op de ontwikkeling, op welke leeftijd dan ook. Dat hier de link wordt gelegd naar de basisschoolperiode en gekeken wordt naar optimale begeleiding?

Wij kunnen dankzij de juiste begeleiding (die we zelf gevonden hebben) zeggen: kom maar op met dat tijdperk genaamd basisschool. We zijn er klaar voor en zien het vol vertrouwen tegemoet!