Dinsdag verscheen er op de site van Brandpunt een artikel met de titel Behandeling op Intensive Care is traumatisch voor kinderen. Aanleiding hiervoor was het promotieonderzoek Posttraumatic stress disorder (PTSD) in children after paediatric intensive care treatment compared to children who survived a major fire disaster dat dr. Madelon Bronner deed bij het AMC. Hierin werden 36 kinderen tot 17 jaar oud gevraagd om een vragenlijst in te vullen. Drie maanden en/of negen maanden na hun opname. De conclusie van het onderzoek is dat behandeling op de PICU (afdeling Intensive Care voor kinderen van 0-16 jaar) voor kinderen vaak zo indrukwekkend is dat zij er een trauma aan overhouden.
Aandacht voor emoties van ouders
In het artikel van Brandpunt staat dat niet de ernst van de ziekte, de duur van de opname of de leeftijd van het kind bepalend zijn voor het ontwikkelen van PTSS (posttraumatische stressstoornis). Het is de stressreactie van de ouders die doorslaggevend is. Hoe meer paniek zij voelen, hoe groter de kans dat het kind last krijgt van posttraumatische stress. Daarom is het belangrijk dat behandelaars aandacht hebben voor de emoties van de ouders. Dat zij bijvoorbeeld de tijd nemen om dingen uit te leggen en vragen te beantwoorden. Hoe simpel en onbetekenend die vraag vanuit hun vakgebied ook lijkt. Deze ouders staan onder grote druk en voor hen is alles op de couveuseafdeling nieuw.
Voor ouders van prematuren rijst nu automatisch de vraag: als opname zo stressvol is voor grotere kinderen, hoe zit dat dan met hun veel te vroeg geboren baby’s die hier nog niet over kunnen vertellen? Waarschijnlijk geldt voor hen hetzelfde en ik geloof dat ook hierin de mate van stress bij de ouders een grote rol speelt.
Gezinsgerichte zorg
Gelukkig is er tegenwoordig steeds meer aandacht voor gezinsgerichte zorg, waarbij ouders een centrale rol spelen in de verzorging van hun kind. Zo wordt in steeds meer ziekenhuizen volgens de NICDAP-methode (Newborn Individualized Development Care and Assessment Programme) gewerkt. NIDCAP staat voor individuele familie- en ontwikkelingsgerichte zorg. Met als belangrijkste doel het verminderen van stress bij de baby, zijn ontwikkeling stimuleren en de band tussen ouders en kind versterken.
Stress en trauma bij baby’s voorkomen door ouders te betrekken bij de zorg
Ik geloof dat door ouders zo veel mogelijk in de zorg voor hun baby te betrekken, een deel van hun stress weggenomen kan worden. Niet in de laatste plaats omdat ze op deze manier hun kind door en door leren kennen. Zo leren ze sneller te herkennen wanneer het goed en wanneer het slecht met hem gaat.
Het artikel van Brandpunt geeft aan dat het van groot belang is dat ouders goed worden geïnformeerd over het wel en wee van hun baby. Voor verpleegkundigen is een afgaand alarm misschien routine. Ze kijken snel en wanneer er niets aan de hand is zetten ze het uit en lopen weer weg, vaak zonder iets te zeggen. De ouders die zit zien, schrikken zich echter rot en hebben geen idee of er iets aan de hand is. Vaak gaan ze dan van het ergste uit. Logisch wanneer je je toch al zoveel zorgen maakt om je kind, dat misschien al zoveel heeft meegemaakt in zijn korte leventje.
Door ouders een centrale rol in de verzorging van hun kind te laten spelen en ze zo veel mogelijk te informeren (en dat is dus niet alleen tijdens de visites van de arts), ondersteun je ze. Je maakt ze krachtiger en zelfverzekerd, zodat ze in elk geval op dit gebied minder stress zullen ervaren. In een situatie waarin vaak zoveel nare dingen met hun kind gebeuren waar ze geen invloed op hebben, is daarmee volgens mij al een heleboel winst behaald.

Hanneke
Hanneke de Wit is moeder van twee jongens (geboren met 32 en 36 weken, beide vroeggeboortes door pre-eclampsie) en oprichter van Kleine Kanjers. Ze ontwikkelde het Kleine Kanjer! Babyboek voor Prematuren en de Kleine Kanjer! Mijlpaalkaarten voor Prematuren. Daarnaast vertaalde zij Zorgen voor je baby op de couveuseafdeling en schreef ze Borstvoeding geven aan je prematuur.
Zeer interessant!
Is ook bekend dat zeer prematuur geboren kinderen vaak tussen de 15/25 jaar oud, PTSS ontwikkelen?
Beste Ankie,
Volgens mij niet heel concreet rond die leeftijd, maar ik heb wel gehoord van gevallen die dat op vroegere leeftijd bleken te hebben. Dus het zou best kunnen.
Groeten,
Hanneke
Beste ahenneke,
Ons kleinkind is twee dagen geleden na een zeer zware geboorte en ligt nu op de IC. Heeft meconium ingeademd en spiertrekkingen gehad. Dus zuurstof en de hersentjes worden gemonitord. Het gaat nu wel goed. Hij slaapt alleen maar en mijn dochter maakt zich daar zorgen om. Nu is mij dit ook overkomen bij de geboorte van mijn zoon en in zijn dagboek heb ik destijds geschreven in de eerste 5 dagen dat hij veel slaapt.
Dus ik denk, dat dit de manier is van een baby om het trauma te verwerken. Klopt dat?
Met vriendelijke groet,
Ineke Watson
Beste Ineke,
Dat kan heel goed, maar slaap is ook enorm belangrijk om te genezen, sterker te worden en te groeien. Je dochter zou het eens aan het team op de afdeling kunnen vragen, zij kunnen al haar vragen beantwoorden.
Groeten,
Hanneke