28 maart zond AVROTROS een item uit over HELLP en/of pre-eclampsie en over de gevolgen hiervan op langere termijn. Bij 15% van de zwangerschappen komt een hoge bloeddruk voor. Daarvan gaat 2% over in pre-eclampsie en/of HELLP-syndroom.
Het doormaken van pre-eclampsie en/of HELLP-syndroom geeft een 2-5 keer zo grote kans op hart- en vaatziekten op de langere termijn. Ontstaat de zwangerschapsvergiftiging voor de 34 weken van je zwangerschap, dan is die kans zelfs 7-8 keer zo groot.
Follow-up poli
Het Erasmus MC in Rotterdam heeft voor deze vrouwen een speciale poli: de Follow up Pre-eclampsie (FUPEC) Polikliniek. Gynaecoloog dr. Duvenkot volgt hier samen met internist dr. Roeters van Lennep vrouwen op die ernstige pre-eclampsie en/of HELLP hebben gehad. Ze zien deze vrouwen 6 weken na de bevalling, daarna na 3 maanden, na 1 jaar en vervolgens elke 2 jaar. Ook in het Transmuraal vrouwen dagcentrum van het Maastricht UMC+ wordt deze follow-up geboden. Andere academische ziekenhuizen bieden een vergelijkbare follow-up.
In deze follow-up wordt de conditie van hart en bloedvaten in de gaten gehouden en worden hart- en vaatziekten opgespoord proberen ze deze te voorkomen. Bij elke afspraak worden je bloedwaarden gecontroleerd die te maken hebben met hart- en vaatziekten. Zoals je cholesterol, vitamine D gehalte en bloedsuiker. Je bloeddruk wordt gemeten, er wordt naar je gewicht gekeken en naar eiwitten in je urine.
Waarom is er zo weinig en vaak zelfs geen enkele nazorg?
Deze vraag werd gesteld aan dr. Duvenkot van het Erasmus MC. Voor een deel komt dit doordat gynaecologen nog niet zo goed weten wat de gevolgen van zwangerschapsvergiftiging op de langere termijn zijn. Maar ook beschouwen zij dit vaak als “niet hun zorg”, aangezien hart- en vaatziekten meer in het werkgebied van de internist liggen.
Eigenlijk zouden gynaecologen zich deze nazorg veel meer moeten aantrekken, want nu worden vrouwen ontslagen uit het ziekenhuis en voelen zij zich “losgelaten”. Ze zien geen gynaecoloog meer en zijn nu “beter”. Terwijl ze nog steeds veel restklachten ervaren.
Voor welke vrouwen is de follow-up bedoeld?
Deze speciale poli is vooral bedoeld voor vrouwen die:
- een extreem hoge bloeddruk hebben gehad; 160/110 en hoger,
- bloedafwijkingen hebben gehad in het lab onderzoek,
- een extreem klein (dysmatuur) kind hebben gekregen, en/of
- veel te vroeg zijn bevallen; voor de 34 zwangerschapsweken.
Deze vrouwen die ernstige pre-eclampsie en/of HELLP hebben gehad, hebben meer dan 7-8 keer meer kans op hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Heb je ernstige pre-eclampsie en/of HELLP gehad en wil je aan dit follow-up traject meedoen? Vraag dan je huisarts om een verwijzing. Voldoe je niet aan deze punten, dan is het toch zinvol om naar je huisarts te gaan en te proberen in een cardiovasculair risicoprogramma te komen. Het is belangrijk om regelmatig je cholesterol te laten prikken en je bloeddruk te laten meten. Daarnaast is het goed om je leefstijl aan te passen en te zorgen dat je voldoende beweegt, niet te dik wordt en probeert zo veel mogelijk te bewegen.
Vermoed wordt dat hartfalen al tijdens de zwangerschap begint
Dr. Spaanderman van het Maastrucht UMC+ verteld dat zij vermoeden dat hartfalen bij vrouwen die pre-eclampsie en/of HELLP doormaken, al tijdens de zwangerschap begint. Dus dat hart- en vaatziekten geen gevolg zijn van het doormaken van zwangerschapsvergiftiging, maar dat pre-eclampsie en/of HELLP juist een gevolg zijn van iets wat al aanwezig was. “Bij vrouwen met zwangerschapsvergiftiging zien we dat het hart gemiddeld 100 gram zwaarder wordt. Dat is bijna een verdubbeling van het gewicht ten opzichte van vrouwen die een normale zwangerschap doormaken, dan is het zo’n 20 gram. Bij een deel van deze vrouwen verdwijnt dat niet meer; 40% heeft een jaar na hun bevalling nog steeds een vergroot hart.”
Waarom is er zo weinig over deze gevolgen bekend?
Dit komt gewoonweg doordat er zo weinig over onderzocht is. Er is altijd veel onderzoek gedaan bij mannen. Bij hen zijn de verschijnselen over het algemeen altijd hetzelfde. Bij vrouwen zijn de verschijnselen van hart- en vaatziekten diverser en anders dan bij mannen. Niet alleen uit bijvoorbeeld hartfalen zich bij vrouwen anders dan bij mannen, ook de afwijkingen in het lichaam die de ziektebeelden veroorzaken zijn bij hen anders. “Eigenlijk is het bij vrouwen een andere kwaal, met een ander beeld en andere klachten, waardoor we het minder goed herkennen” vertelt dr. Spaanderman. Pas sinds een aantal jaren wordt hier specifiek onderzoek naar gedaan.
Kan je zelf iets doen om het risico op hartfalen te verkleinen?
Leef zo gezond mogelijk, beperk de hoeveelheid suikers die je eet, word niet te zwaar en zorg dat je genoeg beweging krijgt, met name cardio fitness. Laat bovendien regelmatig je bloeddruk, bloedsuiker en cholesterol controleren.
Dr. Spaanderman: “Een gezonde levensstijl helpt, maar het feit dat je dit probleem hebt gehad, wil eigenlijk zeggen dat er iets onder ligt wat je kwetsbaarder maakt. Dus het risico zo laag krijgen als bij iemand die probleemloos door haar zwangerschap is gelopen is niet echt haalbaar. Soms heb je gewoon pech.”
Wil je de hele uitzending terugzien? Kijk dan op de site van AVROTROS: Hoge bloeddruk tijdens zwangerschap
Hanneke
Hanneke de Wit is moeder van twee jongens (geboren met 32 en 36 weken, beide vroeggeboortes door pre-eclampsie) en oprichter van Kleine Kanjers. Ze ontwikkelde het Kleine Kanjer! Babyboek voor Prematuren en de Kleine Kanjer! Mijlpaalkaarten voor Prematuren. Daarnaast vertaalde zij Zorgen voor je baby op de couveuseafdeling en schreef ze Borstvoeding geven aan je prematuur.
Goedendag.
Ik voldoe aan alle punten.Maar is deze follow op alleen maar in de 2 genoemde ziekenhuizen?Ik ben zelf bevallen in het VU.
M.v.g. sanderella van amson
In het Erasmus MC en het Maastricht UMC+ wordt veel onderzoek gedaan naar de gevolgen (en oorzaken) van zwangerschapsvergiftiging, dus hier is veel gespecialiseerde kennis aanwezig en wordt deze uitgebreide interdisciplinaire follow-up gedaan. Misschien dat in andere (academische) ziekenhuizen ook een bepaalde vorm van nazorg is, maar hierover is online niet heel veel te vinden en het zal in elk geval niet in dezelfde vorm zijn als in Rotterdam en Maastricht. Als je bent bevallen in het VU zou je het hier zelf even na kunnen vragen.
11 jaar geleden zware zwangerschapsvergiftiging gehad. Torenhoge bloeddruk zoals hier wordt omschreven. Dochter geboren door pre-eclampsie. 3 weken na bevalling zakte ik door benen en kon niet meer lopen. Bleek dus slagaderlijke trombose door een bloedprop wat ontstaan was bij het hart. Nu 11 jaar later nog altijd problemen met hb gehalte en een hartslag van 45 slagen per minuut. Kan dit allemaal nog zijn van die zwangerschap? Kan ik dit laten onderzoeken verder?
Na het zien van de uitzending schrok ik wel. Ook ik voldoe aan alle criteria. Afgelopen week bij de gynaecoloog geweest in Enschede en hij heeft bloed afgenomen voor onderzoek. Bloeddruk was gelukkig perfect. Hij gaf ook aan dat een gezonde leefstijl heel belangrijk is. Die 5 kilo moet er dus echt af!
Er komt hopelijk zeer snel een nieuw onderzoek voor handeling van pre eclampsia met het middel Ruconest; een natuurlijke C1 estera inhibitor. Onderschat ook niet de levenslange extra risico’s als je PE gehad hebt. Zie ook de metastudy uit Denemarken
Umcg staat aamgeschreven als ziekenhuis helpp syndroom, maar hebben geen follow up progamma.
Ik heb 23 jaar geleden het hellp syndroom gehad. Drie weken wezenloos in het ziekenhuis gelegen voor de bevalling. Heb een uitreding gehad tijdens de bevalling mijn lichaam was op. Mijn dochter was 2100 gram. Na een een paar dagen weer naar huis. Mij is niets verteld over de ernst. Dus ben ik na 2 weken weer aan het werk gegaan. Nooit ben ik de oude weer geworden en worstel heel erg met concentratie en kan niet goed onthouden. Ben heel veel kwijt uit mijn leven. Maar ook korte termijn raak ik kwijt. Dit belemmerd mij enorm.
Ben snel moe. Wie herkend deze klachten ?
Mijn dochter heeft narcolepsie en een spastische darm.
Kan dit er mee te maken hebben ?
Hoi Erna, mijn zoon is 20 jaar geboren met het hellp syndroom met 39 weken. Gewoon gaan werken na mijn zwangerschapsverlof. Nu 20 jaar later met een leeftijd van 48 jaar komen er bij mij problemen. Zijn dit de gevolgen of hoort het bij de overgang. Lage hartslag van 45, moe, concentratie, woordvindingsproblemen en moeite met schrijven.
Ik ga me er maar eens in verdiepen. Grt yvon
Zo jammer dat er bijna niks online te vinden is over nazorg en/of follow up. Maastricht en Rotterdam zijn voor mij echt ver weg. In 2007 heb ik mee gedaan aan t onderzoek van Spaandermans in Nijmegen nav PE in 2006. Kwam een super positief beeld uit. Helaas in 2010 HELLP gekregen. Daarna ziektewet in doordat de nazorg echt slecht is! Mijn gyn stond voor een raadsel dat m’n 1ste PE was en 2de HELLP. Weer zwanger worden was gelijk uitgesloten werd er verteld. Medisch wordt ik niet meer gevolgd en huisarts vind het niet nodig… vind ik echt lastig!!!
ik loop ook tegen de muur aan met de nazorg en onwetendheid en nazorg van streekziekenhuis en huisarts aan.
zo vervelend
gr joy
Zelf heb ik ook 2x HELLP syndroom gehad en zijn mijn kinderen prematuur en dysmatuur geboren. De eerste met 33 weken, de 2e met 31 weken. Bloeddruk nu 1.5 jaar later nog altijd te hoog 150/95, heb geen overgewicht, rook niet en ben nog maar 28… nu eindelijk onderzoeken bij de cardioloog omdat inspanningsvermogen sterk verminderd. Toch gek? Slecht dat er geen nazorg geregeld is en je hier zelf achteraan moet!
Ik heb in 1994 tijdens mijn 1e zwangerschap het Hellp syndroom gekregen. Ik ging in de 36e week het ziekenhuis in met onderdruk 98. In week 37 is mijn zoon, klein maar fijn, geboren. Nooit nazorg o.i.d. gehad. Nu ben ik 51 en heb ik een (gelukkig) klein herseninfarct gehad waardoor zicht aan mijn rechteroog is beperkt. Dit is hoogstwaarschijnlijk ten gevolge van de te hoge bloeddruk die na mijn zwangerschap altijd is blijven opspelen. Ik leef gezond, rook niet, beweeg en heb een redelijk 🙂 gezond gewicht. Ik raad iedereen met klem aan, indien je PE of Hellp hebt gehad, om je bloed, bloeddruk en vaten regelmatig te laten controleren en je huisarts te benadrukken jou goed in de gaten te houden. Het kan dus echt wel degelijk gaan opspelen op latere leeftijd.
Onlangs een plaatje na een botbreuk laten verwijderen. Omdat mijn hartslag rond de 40 was ging er telkens alarm af. En weer werd me gevraagd of ik een sporter ben. Ik sport wel maar niet veel, 1x per week.
Oh dan heeft u een sporthart zeggen ze dan. Ineens bedenk ik me nu net dat dat wel eens door mijn hellp (2007) kan komen..! Iemand tips wat en of ik hier wat mee moet doen?
ik hebt ook een hartslag van rond de 50, hebt hier voor de rest nog niks mee gedaan, zou dit ernstig kunnen zijn?
Anderhalf jaar geleden ben ik bevallen van ons 4e kindje met een spoedkeizersnede door HELLP syndroom. Nu zit ik nog met vragen over mijn klachten waar mijn huisarts geen raad mee weet. Ik onderzoek de mogelijkheden voor nazorg. Is de uitzending van zorg.nu nog beschikbaar en zo ja waar? Bedankt!
Beste Floor,
Je kunt de uitzending bekijken via deze link: https://zorgnu.avrotros.nl/uitzendingen/uitzending/item/zorgnu-uitzending-28-maart-2017-28-03-2017/
Het is onderdeel van een uitzending met verschillende items, dus je moet even verder in de tijdbalk, tot je bij dit item bent.
Groeten,
Hanneke
hoi,
wat ik nu veel lees is dat er van allerlei onderzoeken lopen over en voor de hart en vaatziekten.
maar is er ook een ziekenhuis/onderzoeken naar de rest klachten zoals extreme vermoeidheid, concentratie problemen, overprikkeling. waar kan ik het beste terecht hiervoor terecht?
ik merk dat huisartsen en mijn streekziekenhuis me niet verder kunnen helpen.
met vriendelijke groet, joy
Hoi Joy,
Voor zo ver ik weet niet, maar onlangs hebben wij een gastblog geplaatst waar je misschien iets aan hebt: https://www.kleinekanjers.nl/gezondheid/herstellen-van-zwangerschapsvergiftiging-acceptatie/
Groeten,
Hanneke
Hoi Hanneke,
Ik ben (veel) te vroeg geboren omdat mijn moeder het Hellp-syndroom kreeg. Ik ben haar oudste dochter en heb dus 5 x meer kans op Hellp dan normaal.
Ik hoef voorlopig nog geen kinderen, maar ik vroeg me af of je leeftijd iets te maken heeft met de kans dat je Hellp krijgt, a la ‘hoe ouder je bent als je voor de eerste keer zwanger wordt, hoe groter de kans’.
Weet je hier toevallig iets van?
Dankjewel!
Sofia
Hoi Sofia,
Ja, er wordt gezegd dat vrouwen boven de 40 verhoogd risico lopen op het krijgen van HELLP. Ook als je moeder (of zus) HELLP heeft gehad, betekent dat dat jij hoger risico loopt. Op de sote van de Stichting HELLP kan je hier meer over lezen: https://www.hellp.nl/wat-is-hellppe/
Groeten,
Hanneke
Hi Hanneke,
Mooi initiatief jouw website!
Kun je me zeggen waar ik deze uitzending kan terugkijken?
Gr Rien
Beste Rien,
Ik weet niet zeker of het nog online staat, misschien kan je het even googelen.
Groeten,
Hanneke
Hoi,
Ik heb 3,5 jaar geleden een zoon gekregen . Tijdens de bevalling kreeg ik ineens hoge bloeddruk, pijn in de bovenbuik. Uiteindelijk met spoed een keizersnede.
Nu na 3,5 jaar ben ik ondertussen bevallen van een gezonde dochter. Igelukkig dit geen HELLP gehad.
Wel blijf ik last hebben van conce tractie problemen, onrustig gevoel, vage hartklachte en gevoel dat ik veel vergeet. Ook mijn menstruatie is echt een drama.
Mijn huisarts weet er ook geen raad mee.
Vervelend is dat je hier met niemand over kan praten of dezelfde ervaringen heeft en dan ook enige herkenning. Voel me soms een echte zeur.
Wel ben ik zo dankbaar voor mijn gezonde kindjes.